Η ΕΕΛΛΑΚ απέστειλε ήδη τη μελέτη-πρόταση για τη δημιουργία «Εργαστηρίων Ανοιχτού Βιομηχανικού Σχεδιασμού» (Open Industrial Design Labs) στις δεκατρείς Περιφέρειες της χώρας, προτείνοντας τη λειτουργία ενός εργαστηρίου σε κάθε Περιφέρεια σε στενή συνεργασία με τα κατά τόπους επιμελητήρια και τα συναφή πανεπιστημιακά τμήματα που εδρεύουν εκεί. Στόχος είναι να ενεργοποιηθεί άμεσα ένα τριπλό σχήμα συνεργασίας — περιφερειακές αρχές, ακαδημαϊκά ιδρύματα, επιχειρηματικοί φορείς — ώστε να στηριχθεί η τοπική παραγωγή και να διαχυθούν οι σύγχρονες ψηφιακές τεχνολογίες σε όλη την επικράτεια.

Η επετειακή αυτή συνάντηση δεν ήταν απλώς μια επιστροφή στο παρελθόν. Ήταν μια ματιά στο μέλλον. Σε έναν κόσμο που απειλείται από τον συγκεντρωτισμό των δεδομένων, την αδιαφάνεια και την τεχνολογική εξάρτηση, το ελεύθερο λογισμικό παραμένει το πιο ελπιδοφόρο εργαλείο για την ενδυνάμωση των χρηστών, των κοινοτήτων και των δημοκρατικών θεσμών.

Ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛΛΑΚ), σε συνεργασία με τα μέλη του, συγκροτεί ομάδα για τη συμμετοχή στην ετήσια εθνική άσκηση κυβερνοάμυνας ΠΑΝΟΠΤΗΣ 2025, η οποία διοργανώνεται από τη Διεύθυνση Κυβερνοάμυνας (ΔΙΚΥΒ) του ΓΕΕΘΑ και θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακά το πρώτο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου 2025. Καλούμε όσους ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν ενεργά στην ομάδα να δηλώσουν το ενδιαφέρον τους έως τη Δευτέρα 16 Ιουνίου 2025, συμπληρώνοντας την αντίστοιχη φόρμα συμμετοχής.

Αντί να επενδύουμε υπερβολικά στις υψηλές τεχνολογίες, θα έπρεπε να εστιάζουμε σε άμεσα εφαρμόσιμες λύσεις που βελτιώνουν την καθημερινότητα των ανθρώπων και δεν επιβαρύνουν υπέρμετρα το περιβάλλον. Το ζήτημα, λοιπόν, δεν είναι τεχνικό αλλά πολιτικό: Ποιος αποφασίζει ποια τεχνολογία αναπτύσσεται και για ποιον σκοπό; Ποιος έχει πρόσβαση στα οφέλη και ποιος επωμίζεται το κόστος;

Η Eurovision, μια από τις μεγαλύτερες και πιο σύνθετες τηλεοπτικές παραγωγές στον κόσμο, δεν είναι μόνο ένα φεστιβάλ μουσικής· είναι και ένα τεχνολογικό επίτευγμα. Πίσω από τα εκθαμβωτικά φώτα, τα θεαματικά σκηνικά και τις έντονες ερμηνείες, λειτουργεί ένας αόρατος αλλά ουσιώδης μηχανισμός. Και αυτός στηρίζεται ολοένα και περισσότερο στο ανοιχτό λογισμικό.

Η κρυπτογράφηση δεν είναι πρόβλημα — είναι λύση. Είναι ένα από τα λίγα μέσα που έχουμε για να προστατεύσουμε την ιδιωτικότητα, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ελευθερία της έκφρασης και την ασφάλεια στο σύγχρονο ψηφιακό περιβάλλον. Η ιδέα της επιβολής πίσω πορτών ή της εξασθένισης της κρυπτογράφησης για λόγους ασφάλειας, ακόμα κι αν προβάλλεται ως λογική, είναι τεχνικά αβάσιμη και πολιτικά επικίνδυνη.

Οι εφαρμογές συνομιλιών με κρυπτογράφηση από άκρο σε άκρο, όπως οι Signal και WhatsApp, θεωρούνται από τους καλύτερους τρόπους για να διατηρήσει κανείς τις ψηφιακές του συνομιλίες ιδιωτικές. Ωστόσο, αν δεν είστε προσεκτικοί με το πώς αποθηκεύονται και δημιουργούνται τα αντίγραφα ασφαλείας αυτών των συνομιλιών, ενδέχεται να θέσετε σε κίνδυνο την προστασία της ιδιωτικότητάς σας.

Στις 1 Απριλίου 2025 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τη νέα πενταετή στρατηγική της για την εσωτερική ασφάλεια της ΕΕ, υπό τον τίτλο «ProtectEU». Αν και η ανάγκη για ενίσχυση της ασφάλειας είναι πραγματική, οι επιλογές που παρουσιάζονται μέσω αυτής της στρατηγικής προκαλούν σοβαρές ανησυχίες σε σχέση με τα ψηφιακά δικαιώματα, την προστασία της ιδιωτικότητας και την υπερβολική εξάρτηση από τεχνολογικά μέσα επιτήρησης.

Tο 2025, η Ευρώπη κάνει αποφασιστικά βήματα στην υιοθέτηση και υποστήριξη των Ψηφιακών Δημόσιων Αγαθών (Digital Public Goods – DPGs) – τεχνολογίες δημόσιου συμφέροντος που είναι ανοικτά αδειοδοτημένες, προάγουν τη βιώσιμη ανάπτυξη και είναι σχεδιασμένες για επαναχρησιμοποίηση.

Η ελληνική επιστημονική και τεχνολογική κοινότητα τεχνητής νοημοσύνης (AI) συναντιέται ξανά στην καρδιά της Αθήνας, στο πλαίσιο του συνεδρίου Greeks in AI 2025. Πρόκειται για μια δυναμική ετήσια συνάντηση που ενώνει Έλληνες επιστήμονες και επαγγελματίες της τεχνητής νοημοσύνης από όλο τον κόσμο, με στόχο τη δικτύωση, τη συνεργασία και την έμπνευση.

Στην ψηφιακή εποχή, θα περίμενε κανείς ότι η πρόσβαση στη γνώση είναι πιο εύκολη από ποτέ. Κι όμως, σήμερα είναι πιο δύσκολο για ένα πανεπιστήμιο ή μια βιβλιοθήκη να αποκτήσει πρόσβαση σε ένα ηλεκτρονικό βιβλίο απ’ ό,τι πριν 20 χρόνια σε ένα έντυπο. Αυτό δεν είναι υπερβολή – είναι η πραγματικότητα που περιγράφει η έκθεση της COMMUNIA με τίτλο «Το Δικαίωμα στην Άδεια και την Ιδιοκτησία Ψηφιακού Υλικού».

Η εκπαίδευση αποτελεί θεμέλιο της δημοκρατίας. Η ανεξέλεγκτη εισαγωγή της ΤΝ στην εκπαιδευτική διαδικασία, ιδιαίτερα με εμπορικούς και τεχνοκρατικούς όρους, ενδέχεται όχι να “εκδημοκρατίσει” αλλά να περιορίσει τη δημοκρατία στην εκπαίδευση. Η ελπίδα βρίσκεται στη χρήση της ΤΝ όχι ως υποκατάστατου του ανθρώπινου παράγοντα, αλλά ως εργαλείου που ενισχύει τις δυνατότητες διαλόγου, εμπειρίας και συμμετοχής των μαθητών και των εκπαιδευτικών.

Η εξέλιξη της ανοικτής τεχνητής νοημοσύνης εξαρτάται πλέον λιγότερο από την κατασκευή νέων μοντέλων και περισσότερο από την ικανότητα πρόσβασης, κατανόησης και διαχείρισης των δεδομένων. Το επόμενο μεγάλο βήμα δεν θα προέλθει από ένα breakthrough αλγόριθμο, αλλά από ένα συλλογικά διαμορφωμένο dataset. Τα data commons αντιπροσωπεύουν μία νέα μορφή συλλογικής φροντίδας και θεσμικής καινοτομίας στον ψηφιακό χώρο. Αν τα υποστηρίξουμε κατάλληλα, μπορούν να διασφαλίσουν ένα μέλλον όπου η τεχνητή νοημοσύνη παραμένει διαφανής, δίκαιη και ανοιχτή προς όλους.

Η προστασία του πηγαίου κώδικα λογισμικού από την πνευματική ιδιοκτησία αποτελεί έναν βασικό νομικό άξονα για τον κόσμο του Ελεύθερου και Ανοιχτού Λογισμικού. Παρόλο που ο πηγαίος κώδικας θεωρείται γενικά προστατευόμενος βάσει της πνευματικής ιδιοκτησίας, υπάρχει μια ουσιαστική προϋπόθεση για να ισχύσει αυτό: η εκπλήρωση του λεγόμενου «κατωφλίου πρωτοτυπίας». Τι ακριβώς σημαίνει αυτό το κατώφλι; Ποιες μορφές κώδικα θεωρούνται πρωτότυπες και ποιες όχι; Και πώς επηρεάζει αυτό τους προγραμματιστές και την καθημερινή πρακτική ανάπτυξης λογισμικού;

Η ελευθερία των συμβάσεων, όταν ασκείται από μονοπωλιακούς παρόχους γνώσης, μπορεί να οδηγήσει σε καταστρατήγηση θεμελιωδών κοινωνικών και επιστημονικών αξιών. Οι βιβλιοθήκες δεν είναι εμπορικοί πελάτες. Είναι δημόσιοι θεσμοί. Το δικαίωμα στην πρόσβαση στη γνώση δεν μπορεί να υπόκειται σε καταχρηστικούς όρους. Αν δεν υπάρξει θεσμική παρέμβαση, ο «ψηφιακός πολιτισμός» κινδυνεύει να παραμείνει πολιτισμός κλειστής πρόσβασης. Η Ευρώπη έχει την ευκαιρία —και την ευθύνη— να δείξει ότι η τεχνολογική πρόοδος δεν πρέπει να γίνεται σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος.

Η εκπαίδευση τεχνητής νοημοσύνης (AI) βασίζεται σε τεράστιους όγκους δεδομένων. Αυτά τα δεδομένα μπορεί να περιλαμβάνουν κείμενα, εικόνες, ήχους και άλλα δημιουργικά έργα, πολλά εκ των οποίων προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα. Σε αυτό το πλαίσιο, οι άδειες Creative Commons (CC) έχουν αποκτήσει ιδιαίτερη σημασία, καθώς επιτρέπουν τη χρήση περιεχομένου υπό συγκεκριμένους όρους. Ωστόσο, η εφαρμογή των αδειών CC στην εκπαίδευση AI παρουσιάζει αρκετές προκλήσεις και νομικές ασάφειες.

Σε μια εποχή αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων και ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων, η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μια κρίσιμη απόφαση: να “γίνει ευρωπαϊκή” ή να παραμείνει μια ψηφιακή αποικία. Αυτή είναι η κεντρική θέση μιας νέας ανοιχτής επιστολής που δημοσιεύτηκε στις 6 Μαΐου 2025 από την πρωτοβουλία EuroStack, την οποία στηρίζουν ήδη περισσότερες από 200 ευρωπαϊκές εταιρείες του τεχνολογικού κλάδου.